Veilig verkeer

Vraag 1: Ken jij deze voetballer?
Vraag 2: Heb jij een favoriete ploeg? Zoja Welke?

Lees aandachtig onderstaand artikel

Junior Malanda, de 20-jarige middenvelder van Wolfsburg, is zaterdag betrokken geraakt in een zwaar verkeersongeval en overleed ter plaatse. De Belgische belofte was op weg om later deze avond met zijn club op stage te vertrekken naar Zuid-Afrika, maar bereikte zijn bestemming niet. Wolfsburg is diep getroffen en ziet hoogstwaarschijnlijk af van het trainingskamp.

Malanda lag volgens bronnen te slapen op de achterbank van een Volkswagen Touareg. Om 13.35u ging de wagen ter hoogte van het plaatsje Porta Westfalica (Noordrijn-Westfalen) bij zware regenval en hevige windstoten aan het slippen op de snelweg richting Hannover. De wagen gleed over de pechstrook, ging over een vangrail en crashte tegen een boom. Malanda droeg zijn gordel niet en vloog door de voorruit. Volgens de politie was hij op slag dood. De twee andere inzittenden overleefden het ongeval wel en werden zwaargewond overgebracht naar een ziekenhuis in het Nedersaksische Rinteln.

De politie bevestigde tegenover het weekblad Bild dat overdreven snelheid aan de oorzaak lag van het ongeval: 'Ook hevige wind en Aquaplaning speelden een rol.' De Touareg wordt in beslag genomen, experts zijn een onderzoek gestart.

Vraag 3: Beantwoord volgende vragen:

Wie:

Wat:

Waar:

Wanneer:

Waarom:

Vraag 4: Ook in België vallen er dagelijks verkeersdoden te betreuren.

Een paar jaar geleden is er ook een bekende voetballer uit de Belgische competitie verongelukt. Ook hier lag overdreven snelheid aan de basis van het ongeluk. Weet jij nog wie? En voor welke ploeg hij speelde? Plak een foto van hem in je word-document.

Vraag 5: Bekijk onderstaand filmpje:

http://nieuws.vtm.be/binnenland/2013010834654-legear-bezoekt-slachtoffers-verkeersongevallen

Wat vind je van het initiatief van Legear dat hij slachtoffers gaat bezoeken van zware verkeersongevallen? Zou dit meer moeten gebeuren volgens jou?

Vraag 6: 

Bekijk onderstaande grafiek.
Op 100 verkeersongelukken zijn dit de 15 belangrijkste oorzaken. 

Wat kan je aflezen uit deze grafiek. Formulier hierover vijf duidelijke zinnen.
Let op taalgebruik: zinnen beginnen met een hoofdletter en eindigen met een punt.
Maak gebruik van signaal- of verbindingswoorden.
Deze woorden zorgen voor vloeiende verbindingen tussen alinea's.
Onder de grafiek vinden jullie voorbeelden van signaalwoorden.

Stroomtekort

Stroomtekort dreigt in de winter

De kans bestaat dat je deze winter enkele uren in het donker komt te zitten. Er dreigt immers een stroomtekort in ons land. Maar paniek is niet nodig.

In de wintermaanden verbruiken gezinnen meer elektriciteit dan in de zomer. ’s Avonds blijft het minder lang licht, dus knippen we de verlichting aan. Ook om de centrale verwarming te doen werken is stroom nodig.

Belgische elektriciteitscentrales draaien ’s winters dan ook op volle toeren. Behalve dit jaar. In enkele kerncentrales in Doel en Tihange zijn scheurtjes ontdekt. Ze moesten stilgelegd worden voor verder onderzoek.

In Doel werd een andere centrale zelfs gesaboteerd. Ze is nog maandenlang onbruikbaar. Door al die problemen werken deze winter slechts vier van de zeven Belgische kerncentrales.

Noodplan

Om te vermijden dat heel het land deze winter plots in het donker zit, heeft de overheid een noodplan opgesteld. Als er een stroomtekort dreigt, kan de regering beslissen om de elektriciteitscabines in verschillende steden en gemeenten een tijdlang uit te schakelen.

Volgens het plan worden vooral landelijke gebieden het eerst getroffen. Omgekeerd blijft Antwerpen, een stad met veel inwoners en bedrijven, grotendeels gevrijwaard.

Paniek?

‘Paniek is nergens voor nodig’, waarschuwt minister van Binnenlandse Zaken Melchior Wathelet (cdH). ‘De stroom zal nooit onaangekondigd uitvallen. Bovendien zal een gebied nooit langer dan drie uur per keer zonder elektriciteit zitten. Als de elektriciteit wordt uitgeschakeld, zal dat ’s avonds tussen vijf en acht gebeuren.’

De vooravond is het moment waarop de meeste Belgen thuiskomen van het werk. Ze maken eten, stoppen de wasmachine vol en kijken tv. Dingen die zonder elektriciteit bijna ondenkbaar zijn. Misschien gebruik jij ook wel je computer (en dus: stroom) om je huiswerk te maken.

Zuinig

Leuk is het niet, wanneer de stroom uitvalt. Het licht gaat uit, de warmwaterboiler doet het niet meer en je computerscherm wordt zwart.

Voor grote bedrijven en ziekenhuizen betekent een uurtje zonder elektriciteit echter een ramp. Zij hebben noodgeneratoren (meestal op diesel) die een tijdje voor stroom kunnen zorgen.

Minister Wathelet roept de Belgen op om deze winter zuinig te zijn met elektriciteit: ‘Vaak gaat het om kleine dingen. Waarom moet je tv in stand-by staan als je het toestel ook kunt uitschakelen? Als je gsm opgeladen is, haal dan de stekker uit het stopcontact.’

-       Vraag 1) Wat zou er gebeuren als de stroom uitvalt?

-       Vraag 2 Wat werkt niet meer?

-       Vraag 3)Op welk moment zouden we daar de meeste hinder van hebben?

Vraag 4)Waarom is er een noodplan?

Vraag 5) Waarom zou er paniek kunnen ontstaan?

Vraag 6) Wanneer kan de elektriciteit worden uitgeschakeld?

Vraag 7)

Elektrische apparaten (bv. de koelkast), maar ook auto’s, lampen en gebouwen krijgen een Europees energielabel. Je ziet bij de aankoop meteen hoe energiezuinig het toestel is. Uiteraard speelt ook het stroomverbruik een grote rol.

Plak de onderstaande afbeelding in je word-document.

Noteer de cijfers op de juiste plaats.  Je ziet de rode lijntjes. (dit kan je best doen met kaders in te voegen)

1. Het jaarlijkse energieverbruik in kWh
2. De classificatieschaal: van energieklasse A+++ (de beste energiescore) tot G (de slechtste energiescore)
3. Per categorie (voor elke machine verschillend
   bv. wasmachine, vaatwas…): extra picto)
   grammen illustreren bepaalde prestaties en kenmerken
4. Logo en naam van de fabrikant, het typenummer van het apparaat.
5. De gekleurde pijlen:van donkergroen (goed) tot rood (slecht)

Vraag 7)

Op de elektriciteitsfactuur vind je heel wat gegevens.

Bekijk de volgende modelfactuur aandachtig.

Zoek nu de volgende gegevens op.

7a)Naam van de klant:

7b) Klantnummer:

7c)Voor welke periode is deze factuur?

7d) Hoeveel moet hij betalen? 

Vraag 8

Het jaarlijks verbruik van een gemiddeld gezin in Brussel – dat kookt op gas en dus geen water verwarmt via elektriciteit – wordt geschat op  2812 kWh. Per categorie van type toestel komt dit neer op:

• 25,5 % wordt verbruikt in de keuken;
• 27,8 % voor reiniging en onderhoud van de woning;
• 28,9 % voor vrije tijd;
• 17,8 % voor verlichting en andere apparaten niet opgenomen in de categorieën hierboven.

Bereken hoeveel kWh er gemiddeld per jaar verbruikt wordt per categorie. Zet daarvoor de percenten om naar getallen.

8a) 25,5 % van 2812 kWh is  ????

8b) 27,8 % van 2812 kWh is ?????

8c) 28,9 % van 2812 kWh is ????

8d) 17,8 % van 2812 kWh is ?????

Vraag 9)  Welke vijf toestellen zijn volgens de afbeelding de grootste verbruikers?

Vraag 10)

Klik op onderstaande website:

http://www.vandenborre.be/

Zoek voor mij een koelkast met volgende gegevens:

• Merk: Siemens  Merktype: KS 36 VVW 40

10 a) Geef mij de energiescore van dit toestel?

10b) Hoeveel is het kWh/jaar?

10c) Hoeveel volumegedeelte  heeft de koelkast?

10d) Hoeveel geluid maakt de koelkast?

10e) De prijs van het toestel?

Vraag 11)

Hieronder zie je enkele milieulogo's.

Maak een Powerpoint van deze logo's en probeer zoveel mogelijk uitleg te geven bij deze logo's.
Dit presenteer je voor de klas.

• 
  

BMI

Belgen eten (bijna) het ongezondst

Bijna niemand eet zo ongezond als de Belgen. Dat staat te lezen in een internationale studie.

De onderzoekers bestudeerden het eetpatroon in 197 landen. Ook het menu van de doorsnee Belg werd onder de loep genomen: hoeveel gezonde en/of gezonde voedingsmiddelen worden bij ons verorberd?

Het antwoord op die vraag was niet echt fraai. Ons land staat bijna achteraan in de rangschikking. Alleen Armenië en Hongarije doen het nog slechter. Het Afrikaanse land Tsjaad staat dan weer bovenaan in het lijstje: daar eten de mensen het gezondst. Dat betekent: een dieet met veel fruit en groenten, noten en volkorenproducten.

Overconsumptie

De Belgische voedingsexpert Patrick Mullie heeft bedenkingen bij het rapport: ‘Er is bijvoorbeeld geen rekening gehouden met overconsumptie. Terwijl je net daardoor dik wordt en je gezondheid in gevaar brengt. Zo krijgen veel Amerikanen dagelijks 4000 calorieën binnen. In landen zoals Sierra Leone is dat minder dan de helft.’

Obesitas

Ongeveer 15 procent van de Belgen is obees (extreem zwaarlijvig), nog eens 40 procent kampt met overgewicht. Erg gezond klinkt dat toch niet?

‘Een normaal, gezond gewicht is weggelegd voor een minderheid in ons land’, zegt Mullie. ‘Maar in landen zoals de Verenigde Staten en Engeland komt obesitas nog veel vaker voor.’

Dikke baby’s

Uit cijfers van de KU Leuven blijkt dat één op de tien Vlaamse borelingen te zwaar is. Een baby die bij de geboorte 4 kilogram of meer weegt, wordt beschouwd als ‘te zwaar’. (Het gemiddelde geboortegewicht is 3,4 kg voor jongens en 3,3 kg voor meisjes.)

De situatie betert er niet op, want in 1999 ging het nog om 8 procent van de baby’s.

Moeder

Het gewicht van de moeder speelt een grote rol. Vrouwen die aan obesitas lijden, hebben meer kans op een baby met overgewicht.

Die baby’s lopen dan weer een groter risico op zwaarlijvigheid in hun latere leven. Maar er is ook goed nieuws: krijgt het kind een gezonde levensstijl aangeleerd, dan hoeft het geen overgewicht mee te slepen als tiener of volwassene. 

Opdracht 1: Op de kaart

Duid de volgende landen aan op de blinde wereldkaart:

België (1), Armenië (2), Hongarije (3), Tsjaad (4) Sierra Leone (5), de Verenigde Staten (6) en Engeland (7).

Opdracht 2:
 2a) We zijn met 11 miljoen Belgen. Bereken nu uit hoeveel Belgen er lijden aan overgewicht. Je vindt het juiste percentage in het artikel. Doe dan de berekening. 
2b) In welk land eten de mensen het gezondst? Wat eten zij daar?
2c) Welk risico lopen kinderen die een moeder hebben met obesitas?


Opdracht 3: Doe de test

Calorieën

Veel Amerikanen krijgen dagelijks 4000 calorieën binnen, terwijl dat in Sierra Leone vaak amper de helft is. Doe nu eens de test voor jezelf.
Surf naar http://www.calorieteller.nl/calorieenteller.htm en geef er alles in wat je gisteren hebt gegeten.

3a) Gisteren verbruikte ik …………………………………………… calorieën.

BMI

De BMI is een eenvoudige manier om te berekenen of je gewicht gezond is in verhouding met je lengte, leeftijd en geslacht.

3b) Waarvoor staat de afkorting BMI?

3c) Welke formule gebruikt men om je BMI te berekenen?

3d) Ga naar http://bmi-berekenen.be en voer je gegevens in om je persoonlijke BMI te berekenen.
Hoeveel is jouw BMI?

................................................................................................................................................................

3e) Wat is volgens de site de ideale BMI voor iemand van jouw leeftijd en geslacht?

................................................................................................................................................................

3f) Welk advies geeft de site je?

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

Opdracht 4

Welk besluit kan je nu trekken i.v.m. je eigen voedingsgewoonten? Zou je bereid zijn je voedingsgewoonten aan te passen? Waarom wel/niet?

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................ 

D-Day Donald Trump

LEES AANDACHTIG ONDERSTAANDE TEKST

Nieuwe bewoner voor het Witte Huis

In Washington wordt volop gerepeteerd voor de inhuldiging van Donald Trump. De in november verkozen president krijgt nu vrijdag de sleutels van het Witte Huis overhandigd.

Trump, die dit jaar 71 wordt, is de oudste Amerikaanse president uit de geschiedenis. Maar zijn hoge leeftijd is niet het enige wat opvalt.

Voor de verkiezingen stond Donald Trump vooral bekend als zakenman en mediafiguur. Hij bezat verschillende kantoor- en flatgebouwen. Trump was bovendien de ster van zijn eigen realityshow op de tv-zender NBC.

Nek-aan-nekrace

Tot aan de verkiezingen had Trump zich nooit met politiek beziggehouden. Maar het werd menens. De Amerikaanse kiesstrijd draaide uit op een nek-aan-nekrace tussen Donald Trump, die opkwam voor de Republikeinen, en de Democratische kandidate Hillary Clinton.

Bitsig

De kiescampagne verliep erg bitsig. Sommigen vermoedden dat Donald Trump na de verkiezingen een meer gematigde toon zou aanslaan. Zijn overwinningsspeech op 9 november was alvast positief. Maar de afgelopen dagen gaf hij nog zware kritiek op de Duitse bondskanselier Angela Merkel en haar ‘catastrofale’ vluchtelingenbeleid. De NAVO noemde hij dan weer ‘voorbijgestreefd’.

Eed

Vrijdag is het dus zover voor Trump. Om 12 uur ’s middags, zoals de traditie het wil, legt hij de eed van president af op de trappen van het Capitool, het Amerikaanse parlementsgebouw in Washington.

Nadien spreekt hij de bevolking toe in een speech waarvan de inhoud tot het laatste ogenblik geheim blijft. Na het Amerikaanse volkslied volgt een grote parade die de nieuwe president naar het Witte Huis voert.

Jobs

Opvallende uitspraken zijn we intussen gewend van de nieuwbakken president. Maar welke richting wil hij echt uit met de Verenigde Staten?

In de aanloop naar de verkiezingen beloofde Trump dat hij voor duizenden nieuwe jobs zou zorgen. Hoe hij de Amerikaanse economie wil aanzwengelen, is niet helemaal duidelijk.

Obama

Tegenstanders vreesden dat Trump de verplichte ziekteverzekering zou afschaffen die zijn voorganger Barack Obama heeft ingevoerd. Obamacare verdwijnt inderdaad.
‘Maar arme Amerikanen zullen niet in de kou blijven staan’, zegt Trump. ‘Er komt een nieuwe en betere ziekteverzekering voor iedereen.’

Opdracht 1: woordenschat

Combineer de woorden of woordgroepen met een passende verklaring. Noteer het juiste nummer bij de juiste letter. Let op: je kunt niet alle verklaringen gebruiken!

	1. een documentaire
A. realityshow	2. het werd ernstig, serieus
B. het werd menens	3. een programma waarin je zogezegd de    ‘werkelijkheid’ kunt volgen
C. nek-aan-nekrace	4. kortaf, onvriendelijk
D. bitsig	5. stout
E. kritiek	6. ramp
F. catastrofe	7. oordeel over iets of iemand
G. aanzwengelen	8. een wedstrijd die tot op het einde heel spannend is
	9. het deed er niet toe
	10. beter of groter maken

A	B	C	D	E	F	G

 Opdracht 2: nieuwe president

Beantwoord deze vragen aan de hand van de tekst. Noteer je antwoord in een goede zin.

a)    Wat deed Donald Trump voor hij president wilde worden? Geef twee antwoorden.

b)    Wie was de grootste tegenstander van Trump tijdens de verkiezingen?

c)    Wanneer werd Trump tot president verkozen? Hoe weet je dat?

d)   Wanneer wordt hij ingehuldigd?

e)    Hoelang heeft hij dan moeten wachten tot hij echt president is?

         maanden en         dagen

f)     Hoe verloopt de dag van de inhuldiging? 

Maak onderstaand schema na in Word en vul de gegevens in 

het schema aan.

Bekijk ook onderstaand filmpje

http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/programmas/journaal/2.48283

OPDRACHT 2

LEES ONDERSTAANDE TEKST 

Vuile lucht is slecht voor concentratie

Leerlingen die blootgesteld worden aan vuile lucht zijn sneller afgeleid. Dat blijkt uit een onderzoek in Vlaamse scholen.

Het onderzoek vond plaats in enkele basisscholen in Limburg en Vlaams-Brabant. Biologen van de universiteit van Hasselt gingen er verschillende keren langs om de kwaliteit van de lucht te meten. Op school, maar ook in de buurt waar de leerlingen woonden.

‘De kwaliteit van de lucht had gevolgen voor de prestaties van de leerlingen’, zegt professor Tim Nawrot. ‘Op dagen met meer luchtvervuiling merkten we dat ze het minder goed deden op school. Omgekeerd scoorden leerlingen beter wanneer de lucht minder vervuild was.’

Druk verkeer

Een andere studie, uitgevoerd bij leerlingen van het secundair onderwijs, leverde hetzelfde resultaat op.

Leerlingen die lang worden blootgesteld aan vuile lucht, hebben meer moeite om zich te concentreren in de klas. Op lange termijn kunnen zelfs leerproblemen ontstaan.

‘In Vlaanderen is de luchtkwaliteit vaak slecht door het drukke verkeer’, zegt Nawrot. ‘Daar moet de overheid dringend wat aan doen.’

LEES MEER

Autosalon

Over verkeer gesproken: op dit ogenblik lokt het autosalon weer talloze bezoekers naar de Brusselse Heizel. Steeds meer kopers kijken niet alleen naar de prijs en het verbruik van hun toekomstige wagen. Ze willen ook weten hoe milieuvriendelijk hij is.

Diesel

Vooral dieselauto’s hebben niet zo’n goede reputatie. Ze stoten ongezonde gassen en fijn stof uit, dat in de lucht terechtkomt. In de Gazet van Antwerpen verklaarde een expert zelfs dat dieselwagens dubbel zo vervuilend zijn als de nieuwste vrachtwagens en bussen.

Meer en meer steden verbannen de dieselauto. Zo is de Antwerpse binnenstad vanaf 1 februari verboden terrein voor oude, vervuilende wagens.

Opdracht 1: vuil vs. proper

Deze zin komt uit de tekst over het onderzoek.

‘Op dagen met meer luchtvervuiling merkten we dat ze het minder goed deden op school. Omgekeerd scoorden leerlingen beter wanneer de lucht minder vervuild was.’

‘Minder’ en ‘meer’ zijn elkaars tegenovergestelde.
De zinnen hieronder komen ook uit de tekst. Vervang de vetgedrukte woorden door een woord met de tegenovergestelde betekenis.

Vb.:  Vuile lucht is slecht voor de concentratie.

-> Propere lucht is goed voor de concentratie.

a)    Leerlingen die lang worden blootgesteld aan vuile lucht, hebben meer moeite om zich te concentreren in de klas.

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

b)     In Vlaanderen is de luchtkwaliteit vaak slecht door het drukke verkeer.

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

c)    Ze stoten ongezonde gassen en fijn stof uit, dat in de lucht terechtkomt.

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

d)   In de Gazet van Antwerpen verklaarde een expert zelfs dat dieselwagens dubbel zo vervuilend zijn als de nieuwste vrachtwagens en bussen.

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

Opdracht 2: Wat wordt bedoeld met …

Wat wordt in de tekst bedoeld met de volgende zinnen/woorden? Duid het juiste antwoord aan.

a)    Leerlingen die worden blootgesteld aan vuile lucht zijn sneller afgeleid.

O met weinig kleren iets moeten doen

O zonder bescherming in gevaar gebracht worden

O iets niet mee moeten doen

b)    Op lange termijn kunnen zelfs leerproblemen ontstaan.

O snel, meteen

O na een tijdje

O nu

c)    Vooral dieselauto’s hebben niet zo’n goede reputatie.

O Dieselauto’s zijn zeer milieuvriendelijk.

O Dieselauto’s zijn milieuvervuilend.

O Dieselauto’s worden niet zo vaak verkocht.

d)   Meer en meer steden verbannen de dieselauto.

O Ze willen meer dieselauto’s.

O Ze willen minder dieselauto’s.

O Ze laten geen dieselauto’s meer toe.

Opdracht 3: Vuil, vuiler, vuilst

In de onderstaande grafiek zie je hoe vervuilend verschillende vervoermiddelen zijn.

Beantwoord de volgende vragen aan de hand van de grafiek:

a)    Waar of niet waar? Kruis het juiste antwoord aan.

b)    Verbeter wat fout is!

 

	Waar	NIET WAAR
a)   Met twee in een benzineauto rijden is minder vervuilend dan met vier in zo’n auto zitten.
b) Een benzineauto met vier inzittenden is minder vervuilend dan een hybride auto met twee inzittenden.
c)   Je kunt beter de trein nemen dan met de fiets gaan. Dat is minder vervuilend.
d)   De elektrische fiets en de tram vervuilen samen meer dan de elektrische auto met één inzittende.

c)    Bereken hoeveel gram CO₂ je uitstoot. Haal de gevraagde informatie uit de grafiek.

voertuig	aantal kilometer		gram CO2/km		totale CO2-uitstoot in gram
bus	15	x		=
dieselauto met 4 inzittenden	25	x		=
scooter	4	x		=
metro	7,5	x		=

OPDRACHT 3

Supermarkten experimenteren met herbruikbare zakjes

Enkele stronkjes witloof of een tros druiven? In de supermarkt kun je groenten en fruit zelf verpakken. Een plastic zakje afscheuren en klaar is kees!
Maar thuis verdwijnen zulke zakjes meteen in de vuilnisbak. Milieuvriendelijk is dat niet. Enkele supermarktketens voeren daarom vanaf maart recycleerbare tasjes in. Je kunt ze tientallen keren opnieuw gebruiken, zodat de afvalberg verkleint.

Bekijk het filmpje. Beantwoord daarna de vragen.

1)Wat zullen supermarkten binnenkort invoeren?

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

2) Wat zijn de voordelen van het zakje? Geef er twee.

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

3) Waarom zijn zakken van papier geen optie? Geef twee argumenten.

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

4) Hoeveel jaar moeten we aan de kassa al betalen voor plastic zakjes?

.........................................................................................................................

5) Hadden de betalende zakjes een positief effect? Leg uit waarom wel/niet!

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

6) Zijn de klanten tevreden met dit nieuwe plan? Waarom wel/niet?

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................